Een verwond, verzwakt Israël is als een in het nauw gedreven, verwonde tijger

Het was een horror, eindeloos, onmogelijk. Uur na uur zaten families ineengedoken in hun huizen in de hoop gered te worden van de Hamas terroristen die door hun steden en dorpen stroomden. Gezinnen werden in koelen bloede afgeslacht. In één huis schoot een terrorist de ouders dood, nam de mobiele telefoon van een kind en begon het allemaal in een livestream uit te zenden op hun Facebook-account.

Omas in rolstoelen werden naar wachtende voertuigen gesleept die klaar stonden om hen als gijzelaars naar Gaza te rijden. Toen kwamen de moeders met baby's. Hamas circuleerde videos op sociale media. Op een daarvan vraagt een Israëlisch kind aan zijn moeder of de terroristen hen gaan vermoorden. “Ze zeiden van niet," antwoordde de moeder toen ze naar buiten werden gebracht voor een onbekend lot.

De stroom video's hield niet op. 

Het lichaam van een IDF-soldaat werd geparadeerd in Gaza. Een ontvoerde jonge, bloedende vrouw werd aangekomen in de Gazastrook aan het haar uit een auto getrokken. En dit alles werd door Hamas met vreugdevolle trots naar de wereld uitgezonden, wat leidde tot vieringen in Teheran, Ramallah en uiteraard, alle online pro-Palestijnse activistische ter wereld.

Tegelijkertijd kwam de stroom van berichten op Twitter en WhatsApp van Israëli's nog steeds door terroristen belaagd werden. Vrienden en familieleden smeekten om redding die nooit kwam. Uur na pijnlijk uur.

Waar was het leger? Waar was de machtige Israëlische staat? De politie, die op verschillende locaties dapper vocht en op zaterdag zo'n twee dozijn agenten zag vermoorden, was te schaars en te slecht bewapend om de aanval af te slaan.

De machtige, veel geroemde IDF  leek te verdampen in het moment van wanhopige nood in Israël. En niet alleen vanwege de eerste verrassing. Vijf uur na de Hamas inval waren de bataljons nog steeds niet verzameld, en hadden regeringsleider de situatie nog niet uitgelegd. Iedereen was in shock. En er leek een grote en dodelijke stilte over het Israëlische politieke lichaam te komen.

Tot zaterdag geloofden Israëli's dat ze sterk en veilig waren. Op zaterdag begonnen ze te geloven dat dit niet het geval was. In die zin was de Hamas-aanval enorm succesvol.

Terwijl de inval nog bezig was, zei de Palestijnse Islamitische Jihad-woordvoerder Abu Hamza: “Deze machtige vijand is een stoffen illusie geworden die verslagen en gebroken kan worden. Onze helden maakten de vijand klein, vernederden en doden hen.”

Er zijn veel theorieën over de redenen van Hamas voor de aanval. Velen suggereerden dat het een door Iran geordende verstoring van de Israëlisch-Saoedische normalisatie was. Anderen richtten zich op de interne Palestijnse politiek en suggereerden dat Hamas zichzelf positioneerde, zelfs ten koste van een onvermijdelijke en verpletterende Israëlische vergelding, als de onbetwiste leider van de Palestijnse strijd na de dood van Mahmoud Abbas.

Weer anderen zeiden dat de redenen eenvoudiger waren: de twee Hamas-leiders in Gaza die de operatie voorbereidden en lanceerden, waren militair hoofd Muhammad Deif en politiek hoofd Yahye Sinwar. De eerste verloor zijn familie door een op hem gerichte Israëlische luchtaanval; de tweede zat 22 jaar in een Israëlische gevangenis. Geen van beide had een overspannen geopolitieke grondgedachte nodig om een dergelijke operatie samen te stellen. Al deze theorieën bevatten waarschijnlijk enige waarheid. Allemaal logisch.

Maar niemand legde de Hamas operatie in realtime uit.  Hier ligt een deel van het Palestijnse denken en discours dat veel van de westerse verdedigers van Palestina negeren, zowel omdat het moeilijk te verkopen is aan het westerse publiek als omdat ze het zelf niet echt begrijpen. Palestijns “verzet,” zoals bedacht door Hamas, gaat over veel meer dan nederzettingen, bezetting of de Groene Lijn. Een grotere theorie van islamitische vernieuwing is aan het werk.

Toen hij de start van de aanval van zaterdag aankondigde, zei Hamas-militaire commandant Deif dat het de bedoeling was om een geplande Israëlische sloop van de Al-Aqsa-moskee te verstoren. En toen Hamas-politieke chef Ismail Haniyeh zaterdag iedere moslim en alle vrije mensen van de wereld opriep om: ”in deze rechtvaardige strijd te staan ter verdediging van Al-Aqsa en de missie van de profeet.”

Hiermee bedoelde hij dat de strijd om heilige dingen ging, om de verlossende belofte van de islam.

Deze terugwinning van de islamitische waardigheid door de uiteindelijke nederlaag van de Joden bezet veel van Hamas’ politieke gedachte, doordringt zijn retoriek en vormt diepgaand zijn denken over Israëlische joden en zijn strategie om Israël te confronteren. Israël is meer dan alleen een bezetter of onderdrukker in dit verhaal, het is een opstand tegen god en het goddelijk geordende traject van de geschiedenis. En door Israëli's in hun zwakheid te laten zien, denken zij dat hierdoor de Israëliërs zwak worden gemaakt. Verlossing vereist dat alleen het geloof van de gelovigen wordt vervuld, en zien is geloven.

De beelden van zaterdag, de snuiftabak video’s die vrolijk werden gedeeld door Hamas-supporters, waaronder in sommige West-extreem-linkse kringen, waren geen aberratie. Hamas-schutters werden niet “meegesleurd,” zoals sommigen uitlegden. Ze waren de essentie van de hele onderneming. Ze waren Hamas 'basisboodschap aan Israëli's:  Zij werden niet vermoord en ontvoerd voor slechts tactisch voordeel in de strijd voor Palestijnse onafhankelijkheid, maar voornamelijk werden zij vernederd en ontmenselijkt als verraders tegen god. Dit was de terugkerende boodschap.

Op een video is te zien hoe een kleine Israëlische jongen, misschien zes jaar oud, in een kring van Gazaanse kinderen werd geplaatst die hem moesten pesten en terroriseren terwijl hij daar hulpeloos stond. Het was een gepland en doelgericht moment. Dode en gewonde Israëls werden door de straten van Gaza geparadeerd en gevierd op sociale media. Hamas heeft er alles aan gedaan om Israëli's te choqueren, te vernederen en te gruwelen, kinderen te ontvoeren, lijken te ontheiligen en er vervolgens er wereldwijd over te kraaien.

De Israëli's keken naar alles, minuut na minuut. En ze waren het daarmee eens: hun zwakte was duidelijk en onvermijdelijk geworden. En heel erg gevaarlijk.

Het Israël dat voortkwam uit Hamas’s “Al-Aqsa Deluge ” operatie was anders dan degene die erin ging. Er was een tektonische verschuiving opgetreden in de psyche van het land. De verschrikkingen van Hamas veroorzaakten woede en een intens gevoel van kwetsbaarheid. Waar Hamas altijd een onverzoenlijke maar uiteindelijk bereikbare vijand leek, had het nu bewezen dat het het gevaar in Israëlische huizen kon brengen, kinderen kon afslachten en grootmoeders ontvoeren terwijl de geroemde macht van Israël’s leger hulpeloos was om het te stoppen.

Hamas had zichzelf tot een onduldbare bedreiging gemaakt. De verandering is zo diep en voelbaar dat veel Israëlische analisten, kennelijk ervan uitgaande dat Hamas de gevolgen begrijpt die deze psychologische gevolgen voor Gaza zullen hebben, zaterdag betoogde dat de terreurgroep verrast was door haar eigen succes. “Naar mijn mening,” tweette analist Avi Issacharoff, “ had het militaire en politieke leiderschap van Hamas deze successen niet verwacht. Ze waren van plan er twee of drie mensen te ontvoeren als onderdeel van een grote moordpartij. Maar zoveel? Hun probleem is dat dit succes een pyrrusoverwinning kan worden. Het lijkt mij dat er nu een consensus bestaat in de Israëlische elite en onder het publiek dat niets meer hetzelfde zal zijn.”

Arabische tegenstanders zien Israël vaak als een kunstmatige, wortelloze constructie dat gedoemd is in te storten onder de druk van het Palestijnse geloof en hun veerkracht. Zij vinden het een kolonialistisch project dat ondanks al zijn uiterlijke kracht de innerlijke authenticiteit en overtuiging mist om te overleven. Die interpretatie van Israël is niet zomaar een kleinering. Het is een oproep tot actie, inclusief en vooral het soort aanhoudend terrorisme en wreedheid dat vroegere kolonisten verdrong: van de Fransen in Algerije tot de Britten in Kenia.

Deze interpretatie van Israël is de basislogica achter Palestijnse zelfmoordaanslagen, raketvuur en de hele reeks terroristische tactieken die Hamas op zaterdag gebruikte. En het faalt altijd, altijd. Decennium na decennium nemen de Joden steeds meer in aantal toe.

Israëlische joden zijn immuun voor antikoloniaal terrorisme, niet in de zin dat ze er niet door getraumatiseerd zijn — ze hebben niet meer moed of overtuiging dan enig ander volk — maar in de zin dat ze er niet op kunnen reageren zoals Hamas dat wil. Ze kunnen niet, zoals Haniyeh zaterdag beloofde, ervoor kiezen hun thuisland te verlaten. Ze kunnen nergens anders heen.

De dreiging van Hamas is dan ook tweesnijdend: aan de ene kant de vreselijke wreedheid van de aanval met aan de andere kant de onmogelijkheid om ooit te voldoen aan de eisen van de aanvaller.

Dus, verenigen Israëli's zich, van links naar rechts, liberaal tot Haredi. De innerlijke verbrokenheid is niet genezen, geen van de politieke problemen is opgelost. Hamas deed de Israëliërs inzien hoe zwak de verdeeldheid hen gemaakt had. Dit zwakkere Israël staat nu tegenover Hamas, met hun vele bondgenoten en moorddadige ideologen, van Libanon tot Iran. Het Joodse volk gelooft dat het geen andere keus heeft dan wanhopig te vechten en ervoor te zorgen dat de beelden van zaterdag nooit meer terugkeren.

Er zijn veel verschillende soorten kracht: de kracht van het zelfverzekerde, veilige en sterke maar ook de kracht van de gewonden, zwakken en wanhopigen. Dit zijn psychologische, geen objectieve realiteiten. Alles verandert, als je van de ene kant naar de andere kant draait. “Een gewonde tijger,” schreef Arthur Golden in  Memoirs of a Geisha, “is een gevaarlijk beest.”

Het is een beeld met een lange stamboom in het Israëlische strategische denken. Moshe Dayan zou er bij Israël op hebben aangedrongen om zich te gedragen als een “gewonde tijger,” - onvoorspelbaar en wanhopig, om zijn vijanden te weerhouden van aanvallen. Hamas stelt dat oude gezegde nu op de proef.

Israëli's kunnen vernedering aan; erepolitiek raakt hen minder dan hun vijanden. Maar deze erfgenamen van een collectief geheugen, gesmeed in de branden van de 20e eeuw, kunnen de ervaring van weerloosheid die Hamas hen heeft opgelegd niet aan. Hamas leek al het mogelijke te doen om de Israëlische psychologie te verschuiven van een comfortabel geloof in hun eigen kracht naar een gevoel van ernstige kwetsbaarheid. En spoedig zullen ze het gevolg van deze misberekening gaan ervaren.

Een sterk Israël kan een oorlogvoerende Hamas aan zijn grens tolereren; een zwakkere kan dat niet.

Een veilig Israël kan veel tijd en middelen besteden aan het zich zorgen maken over de humanitaire gevolgen van een grondoorlog in Gaza; een kwetsbaarder Israël kan dat niet.

Een gewond, verzwakt Israël is een feller Israël.

Hamas was ooit een aanvaardbare bedreiging. Het maakte zichzelf gewoon ondraaglijk, terwijl ze Israëli's ervan overtuigden dat ze te kwetsbaar en zwak zijn om met de oude terughoudendheid te reageren. 

Vertaling van een artikel uit The Times of Israël door HAVIV RETTIG GUR 8 oktober 2023

Engelse artikel